गॅझेट चा वेगळाच अर्थ.

पूर्वी रोजचा दिवस सुरु व्हायचा तो रेडियो किंवा वर्तमानपत्राने आणि संपत होता तो कुटुंबातल्या वेगवेगळ्या विषयांनी, पण आता रोजचा दिवस सुरू होतो इंटरनेटनं आणि संपतोही इंटरनेटनं ! इंटरनेटमुळे जग कसं जवळ आलंय ज्ञानाची गंगा उपलब्ध झाली आहे. पण आपल्यापैकी कितीजण या इंटरनेटच्या जाळ्यात अडकली आहेत हे पाहणंही फार गरजेचं झालंय. इंटरनेटच्या व्यसनामध्ये काही प्रकार आहेत ऑनलाइन गेम खेळणं, माहिती गोळा करत सुटणं, बाजारात येणारी नवनवी गॅजेट विकत घेत रहाणं आणि  लहान  मुलान  मध्ये प्रत्येक गॅजेट आपल्याकडे असायलाच हवं, असा अट्टहास असणं,

इलेक्‍ट्रॉनि गॅझेट चा अर्थ लहानसहान कामासांठी उपयोगी पडणारे साधन यंत्र असा होतो. पण हि बातमी वाचताना गॅझेट चा नवीन वेगळाच अर्थ समजतो, बडोद्यातील एका तेरा वर्षांच्या मुलीने स्वत:चे महागड्या इलेक्‍ट्रॉनिक्‍स गॅझेट्‌सचे व्यसन पूर्ण करण्यासाठी चक्‍क वेश्‍याव्यवसायाचा मार्ग स्वीकारला. फार पूर्वीपासून महागडे मोबाईल, आयपॅड आणि लॅपटॉपचे आकर्षण होते. या मुलीची आई येथे एक बांगड्याचे दुकान चालविते. घरची कमाई फारच कमी असल्याने या मुलीला महागडे गॅझेट्‌स खरेदी करणे शक्‍य होत नव्हते. अखेर आपली हौस पूर्ण करण्यासाठी तिने वेश्‍याव्यवसाय करण्याचा निर्णय घेतला. एका खासगी वापराच्या मोबाईलच्या माध्यमातून ही मुलगी विशिष्ट व्यक्‍तींशी संपर्क साधत आणि त्यांच्या माध्यमातून देहविक्रय करत असत. जेव्हा ती गर्भवती असल्याचे तिच्या आईला समजले तेव्हा हा सर्व प्रकार उघड झाला. हि बातमी मनाला चटका लाऊन गेली.

क्षणभर मी मागे गेले पूर्वी अन्न, वस्त्र, निवारा या  तीन  माणसांच्या  मुलभूत  गरजा  आहेत  अस  सागितलं  जायचं, त्यात बदल होऊन मग आरोग्य, शिक्षण समाविष्ट झाले. आता तरुणांच्या (५ ते १५  वयोगट) बाबतीत गॅझेटसुद्धा जीवनावश्‍यक गोष्टच बनली आहे. लहान मुलांमध्ये इलेक्‍ट्रॉनिक गॅझेट्‌सची क्रेझ इतकी वाढत आहे की ते एकलकोंडे होत आहेत आता याच व्यसनापायी त्यांची पावले भलत्याच दिशेला पडताना दिसत आहेत. देशाच्या महागरांमधील 5 ते 12 या वयोगटातील 82 टक्के मुलांकडे मोबाईल, टॅबलेट आणि "आयपॅड‘, अशी "गॅझेट्‌स‘ आहेत. "गॅझेट‘च्या अतिवापरामुळे मुलांमध्ये सामाजिक विजनवास, नैराश्‍य, निद्रानाश, चिंता, जाडेपणा, मानसिक अनारोग्य, अशा समस्या निर्माण होत आहेत, असे "ऍसॉचॅम‘च्या अहवालातून समोर आले आहे. 

जग झपाट्याने बदलतंय. त्यांना समजून घेण्यासाठी चौकटीच्या बाहेरचा विचार करण्याची गरज आहे. आपण त्यांच्या आजच्या काळातील गोष्टीत इंटरेस्ट दाखवला तर आनंदाने संवाद साधल्या जाईल. पैशाची किंमत त्यांना कळायला हवी त्यासाठी त्यांना विश्वासात घेऊन घरच्या आर्थिक परिस्थितीची माहिती द्यावी व त्यात त्यांना सहभागी करून घेतले तर, ते खूप हुशार आहेत त्यातून ते मार्गही सुचवतील. .सगळ्यात महत्त्वाची एक गोष्ट म्हणजे तुम्ही त्यांना ऐकाल तर ते तुम्हाला ऐकतील व सगळ्या विषयांवर मोकळेपणाने संवाद साधता येईल.


सीमा लिंगायत  कुलकर्णी
पुणे